ASTIM (yetişkin ve çocuk)

    ETKEN:

Küçük ve büyük hava yollarında aşırı duyarlılık, eözonofili ve mast hücre infiltrasyonu, bez hipertrofisi,epitel deskuamasyonu, bazal membran kalınlaşması (en patogonomik bulgu), inflamasyon, aşırı mukus tıkaç, düz kas hipertrofisi vazodilatasyon ve ödem olan hava yollarının kronik inflamatuar reversible bir hastalığıdır.

     KLİNİK:

1. Üç kez hışıltılı atak

2.Tekrarlayıcı inatçı öksürük atakları, gece veya sabaha karşı öksürük

3. Egzersiz sonrası nefes darlığı

4. Ailede ve kişide atopi öyküsü (Allerjik rinit, atopik dermatit, gıda alerjisi)

** Yukarıdaki bulgulardan biri veya birkaçının beraber olması astımı düşündürmelidir. Örneğin hastanın sadece öksürük şikayeti olabilir. Genelde yakınmasız dönemler olur. Mevsimlere göre değişiklik gösterebilir. Özellikle siğara,  hava kirliliği, mesleki maruziyet, ev allerjenleri, hayvansal tüyler ve kozmetik ürünler gibi çeşitli faktörler tetikleyebilir.

** Aspirin ve NSAİ gibi ilaçlar astımı uyarabilir.

    TANI:

Klinik, aile öyküsü ve muayene ile konur. Laboratuar (ECP, Ig E, eozonofili) ve solunum fonksiyon testleri (reversibil) tanıyı destekler. Özellikle çocuklarda laboratuar ve testlerin normal olması tanıyı ekarte ettirmez. TBC, GÖR ve tekrarlayan pnömoniler gibi nedenler ekarte edildikten sonra tanı konulur.

** 5 yaş atındaki tanılara bronş hiperaktivitesi denir. ( geçici olabilir)

** 5 yaş üstündeki tanılara astım denir.

En önemli dinleme bulgusu ekspiryum uzunluğudur. Ağır vakalarda inspiryum uzunluğu, sessiz akciğer ve raller duyulabilir. FEV1/FVC oranı %80’nin altındadır.

    TEDAVİ:

Astımda hastalığın şiddetine göre basamak tedavisi uygulanır.

** Çok hafif vakalarda sadece ataklar için kısa etkili inhaler B2 mimetikler verilir.

    Kullanılan İlaçlar  (Sonraki sayfaya bakınız)

1.Kısa etkili inhaler B2 mimetikler (ataklarda)    2. Lökotrien antagonistleri. 

3.Düşük doz steroid.                                             4. Orta   doz steroid.       5. Yüksek doz steroid

6. Uzun etkili inhaler b2 mimetikler                    7.Teofilinler .                 8. Oral steroid

            Tedavi prensibi: hastalığın şiddetine göre yalnızca 1, veya 1+2, veya  1+3 veya 1+3+2veya  1+2+4, veya 1+2+(4 veya 5)+6, veya 1+2+4+6+7+8,  vb şiddetine göre ilaç sayısı ve dozu arttırılır.

        **  Yukarıdaki ilaçların  kombine formlarıda kullanılabilir.

** Basamak indirmek için şikayetlerin  3 -6 ay olmaması gerekir. Özellikle yaz aylarına girerken şikayetleri olmayanlarda ilaçlar tamamen kesilebilir.

** Basamak değiştirirken hasta 15 gün-1 ay içinde kontrole gelmelidir.

** Çocuklarda gelişme geriliği nedeniyle orta-yüksek doz steroid uzun süre tercih edilmemelidir.

** Küçük çocuklarda inhaler kullanılacaksa maske ile beraber kullanılmalıdır. Lökotrien antagonistleri özellikle inhaler kullanamayan küçük çocuklarda kullanım rahatlığı nedeniyle tercih edilebilir.

** Çocuklarda en sık yetersiz tedavi nedeni hatalı veya yetersiz ilaç kullanımıdır.(özellikle inhaler tedavi )