*********
Prof.Dr. İLYAS YOLBAŞ
ADÖLESAN DÖNEMİ PROBLEMLERİ
16/04/2015 ADÖLESAN DÖNEMİ PROBLEMLERİ Adölesan dönemi: Kızlarda 10-11 yaş (8-13.5) Erkeklerde 12 yaş (9-14) dönemi olarak tanımlanır. Adölesan dönemde ortalama boy artışı; Kızlar ortalama 10-20cm, Erkekler ortalama 15-25 cm civarındadır. Adölesanlarda en hızlı boy artışı zamanı ise erkeklerde 14-15 yaş, Kızlarda 12-13 yaş dönemine denk gelir. Ağırlık artışı her iki cinste ortalama 7-30 kg arasında olur. Adölesan dönemi üç döneme ayrılır; Erken ergenlik (adolesan) dönemi (10-13yaş), Orta ergenlik (adolesan) dönemi (14-16 yaş) ve Geç ergenlik (adolesan) dönemi (17-19 yaş) arası olarak tanımlanır. Farklı kaynaklarda bu yaş aralıklar farklı olabilir.
** Genç Dönemi 15 – 24 yaş arası dönem olarak tanımlanırken gençlik dönemi 10 - 24 yaşarası dönem olarak tanımlanır. Adölesanlarda en sık görülen sağlık problemleri : Büyüme geriliği, Boy kısalığı veya uzunluğu, Pubertal sorunlar, Jinekomasti, jinekolojik problemler , Skrotal Hastalıklar, Enüresiz nakturna, Hipertrikozis, hirsutismus, Meme hastalıkları , Obesite, Yeme Bozuklukları (anoreksiya nevroza, bulmia vb.), Psikososyal problemler , Ortopedik problemler, Dermatolojik problemler, madde bağımlılığı vb. olarak sayılabilir.
Erken puberte ve Gecikmiş puberte belirtileri: Kızlarda: Meme başı büyümesi (< 8 yaş - > 13 yaş ), Pubik kıllanma artışı (< 9yaş -> 14 yaş), Adet görme zamanı ( < 10.5 yaş - > 16 yaş) Erkeklerde: Cinsel Gelişme bulgularının başlaması ( < 9 yaş->14 yaş ) ** Adolesanda puberte belirtileri 14 yaşına kadar başlamamışsa ve bu durum adölesanı psikolojik olarak çok olumsuz etkiliyorsa puberteyi başlatmak için ilaç tedavisi başlanabilir. MADDE BAĞIMLILIĞI Adolesan döneminde çocuklar yeni şeyleri denemeyi sevdiği bir dönem olduğundan bu dönemde çocuklarda alkol, sigara ve uyuşturucu bağımlılık gelişmesi riski fazladır. Madde bağımlılığı belirtileri: , Kişilik değişikliği, ruhsal durumda ani değişiklikler, İştahsızlık, kırmızı ve şiş gözler, sürekli öksürük, sık tekrarlayan sağlıkla sorunları, kendine güvensizlik, depresyon, muhakeme etme ve karar verme yeteneklerinin kaybolması, Çevreye ilgisizlik, sorumsuz davranışlar, Ailede ve okulda sürekli kavga etme, tartışma ve kuralları önemsememe, ev veya okul ile ilişkisi olmayan yeni arkadaşlar edinme, sıradışı giyinme, müzik dinleme vb. POLİKİSTİK OVER SENDROMU Tanı kısaca oligomenore, hiper androjenik bulgular (kıllanma, ses kalınlaşması vb.) ve USG’de overlerde kistik görülmesi bulgularından ikisinin görülmesi ile konur. Klinik : Hirsutizm, Adet düzensizlikleri , Body mass’in artması, tip 2 DM, Şişmanlık, Akne, Akantosiz Nigrikans ve Alopesi en sık görülen bulgulardır. Tedavi: Klinik şikayetlere göre hormon replesmanı ve diğer destek tedavileri verilir. JİNEKOMASTİ Jinekomasti erkeklerde kızlarda olduğu gibi meme areolası altındaki dokunun tomurcuk şeklinde büyümesidir. Şişmanlıkta görülen meme büyümesi jinekomasti değildir. Erkek ergenlerde hormon artışına bağlı görülen memenin büyümesi genelde iyi huyludur. Nedeni muhtemelen fazla salgılanan testesteronun gibi androjenlerin kısmi olarak östrojene dönüşmesidir. Tedavi gerektirmez ve genellikle 12-18 ay içinde kendiliğinden kaybolur.. Bazen ilaç kullanımına bağlı olarakta görülebilir. AKNE (SİVİLCE) Fazla salgılanan hormonların etkisiyle artan yağ bezleri nin bu gözenekleri tıkamasıyla oluşur. En sık Yüz, gövde ve sırtın üst kısmında görülür. Skar ve iz bırakan yaygın akneler mutlaka cildiye uzmanı tarafından tedavi edilmelidir. Aksi halde giderilemeyen ciddi kozmetik problemlere neden olular. YEME BOZUKLUKLARI Obezite: Adölesanlarda çevresel faktörlere bağlı olarak gerek fazla yeme gereksede abur cubur gazlı içecek gibi ürünlerin fazla tüketilmesi sonucu gelişir. Obezite gelişmesinde ailesel ve hormonal özellikler, beslenme alışkanlıkları, psikolojik sorunlar ve sosyo-ekonomik durum etkilidir. Diyet ve beslenme alışkanlığının düzeltilmesi ile tedavi edilebilir. Özellikle erken çocukluk döneminde görülen obeziteler ömür boyu kalıcı olurlar.
Anoreksiya Nervoza : Özellikle kızlarda kendileri zayıf olmalarına rağmen, algı problemleri nedeniyle kendilerini aşırı şişman algılamaları sonucu kilo alma korkusu ile yetersizlik veya kilo kaybı vardır. Zayılık nedeniyle amenore ptoblemi yaşarlar. Tedavisi oldukça zordur ve çoğu kez tekrarlar ve hastanede yatırılarak tedavi edilmelidirler.
Bulimia Nervoza (Yediğini İsteyerek çıkarma Hastalığı): Bu hastalarda atak şeklinde Tekrarlayan tıkanırcasına yeme ve sonrasında kendi kendisini kusturma şeklinde olan durum söz konusudur. Bireyler kilo almamak için kendilerini kusmaya zorlarlar . Bu hastalar aşırı egzersiz ve yememe dönemleri sonrasında yeme atakları görülür. |
Yorumlar |
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |
Yazarın diğer yazıları |
İŞTAHSIZLIK (BEBEKLERDE VE ÇOCUKLARDA) - 28/02/2019 |
İŞTAHSIZLIK (BEBEKLERDE VE ÇOCUKLARDA) |
HIV/AIDS HAKKINDA DETAYLI BİLGİ - 06/12/2018 |
TÜRKİYE'DE VE DÜNYADA HIV/AIDS HAKKINDA DETAYLI BİLGİ |
KÖŞE YAZILARI İÇİN BURAYA TIKLAYINIZ - 27/04/2015 |
KİMLERDE İMMÜN YETMEZLİK DÜŞÜNÜLMELİ - 16/04/2015 |
İMMÜN YETMEZLİK |
REÇETE NASIL YAZILIR? PÜF NOKTALARI - 16/04/2015 |
REÇETE NASIL YAZILIR? |
ANAL FİSSUR - 16/04/2015 |
ANAL FİSSUR |
İRRİTABL BARSAK SENDROMU (İBH) - 16/04/2015 |
İRRİTABL BARSAK SENDROMU (İBH) |
RAŞİTİZM VE D VİTAMİNİ PROFLAKSİSİ - 16/04/2015 |
RAŞİTİZM VE D VİTAMİNİ PROFLAKSİSİ |
KABIZLIK (KONSTİPAYON) - 16/04/2015 |
KABIZLIK |
Devamı |