DOĞUM KONTROL YÖNTEMLERİ (KONTRASEPTİFLER)

KOMBİNE ORAL  KONTRASEPTİFLER :

          ** Östrojen ve progesteron içerirler.

YASMİN^® TABLET : En sık tercih edilen, yan etkisi en az (kilo vb) ve en pahalı (15 lira) olanlardandır.

Diğer bazı KOK’lar: DESOLETT^® TB (5 lira), GİNERA^® TB, MİNULET^® TB, LO- FEMENAL^® TB, MİRANOVA^® TB, ANOVLAR^® TB,  OVULEN^® TB.

** Oluşmuş gebelik üzerine teratojenik etkileri yoktur.

KOK başlama zamanı: Adetinin ilk 5 günü içindeyse hemen başlanabilir. Adetinin 6-28. günlerinde ve gebe olmadığından emin ise (1 hafta ek yöntem alarak) başlanabilir. Emziriyorsa 6 aydan sonra başlayabilir. Emzirmiyorsa 21. günden sonra  başlanabilir.

Kullanım şekli: Düzenli olarak, her gün aynı saatte (akşam yemeğinden sonra veya gece yatmadan önce) hap alınmalıdır. 21 gün düzenli alınır.7 gün ara verilir. 8. gün yeni bir kutuya başlanır. Bu düzen kanamaya göre değişmez.

  ** Bir hap unutulursa hatırlandığı saatte alınır.

** İki hap unutulursa eğer siklusun ilk iki haftasında ise üst üste iki gün ikişer hap alınır ve bir hafta ek yöntem kullanılır.

** 2 hap siklusun 3. haftasında unutulmuşsa eski paket atılıp yeni pakete başlanmalı ve bir hafta ek yöntem kullanılır.

   ** 2 den fazla hap unutulursa paket atılıp aynı gün yeni bir pakete başlanmalı ve bir hafta süre ile ek bir yöntem kullanılmalıdır.

  ** Ampisilin, tetrasiklin, eritromisin, rifampisin, antikonvulzanlar vb. ilaçlar kullanılırken yetersiz korumaya neden olabilir.

KOK kullanırkenki önemli uyarı işaretleri: Şiddetli karın ağrısı, şiddetli göğüs ağrısı, nefes darlığı, şiddetli baş ağrısı, şiddetli uyluk, bacak ağrısı, ani görme kaybı veya bulanık görme, konuşma bozukluğu

    ** OKS’de ortalama 1-3 ay sonra fertilizasyon geri döner.

ACİL KONRASEPTİF:

PREVEN^® DOĞUM KONTROL KİTİ ( levonorgeserol ve estradiol içerir. Kutuda 4 tablet ve 1 gebelik testi vardır.)

Kullanım şekli: En geç ilişkiden 72 saat önce 12 saat arayla ikişer tablet alınır. Gebelik testi pozitif çıkarsa haplar kullanılmamalıdır.

NORLEVO^® DOĞUM KONTROL KİTİ  ⁽levonorgeserol 750 mcg) Korunulmamış cinsel temastan sonra, 72 saatlik (3 gün) bir süreyi aşmaksızın, mümkün olduğunca erken, tercihen ilk 12 saat içinde iki tablet tek bir doz olarak birlikte alınmalıdır

  ** İlaç alındıktan sonra 21 gün geçmesine rağmen menstrüasyon olmazsa gebelik araştırılır.

  ** Eğer acil kontraseptif aldıktan sonra OKS almaya başlanmışsa, 28 gün beklenip gebelik araştırılır.

  ** Oluşmuş gebelik üzerine teratojenik etkileri olmadığı söyleniyor.

** Preven kadar güvenli olmasa da aynı şekilde 0.05 mg estradiol içeren OKS haplar da benzer şekilde kullanılabilir.

         -Korunmasız ilişkide RİA larda 5 gün içinde takılırsa etkindir

RAHİM İÇİ ARAÇLAR

    ** Piyasada MİRENA^® isminde bulunur. 5 yıl süreyle korur

   ** Ülkemizde hormonlu RİA olarak MİRENA^® RAHİM İÇİ SİSTEM adında 52 mg levonorgestrel içeren “T” şeklindeki iskeleti polietilenden yapılmış RİA bulunur.

Uygulama zamanı : Gebe olmadığından emin olan hastalara herhangi bir zamanda uygulanabilir. Ama genelde adetin ilk 12 günü içinde uygulanabilir. Takıldıktan sonra ek yöntem gerekmez.

Doğumdan sonraki ilk 10 dakikada veya ilk 2 gün içinde veya 4. haftadan sonra RİA uygulanabilir. Düşük sonrası hemen  veya ilk hafta içinde uygulanabilir.

RİA kullananlarda alarm durumu: Adet gecikmesi, gebelik kuşkusu, aşırı veya anormal   kanama, karın ağrısı, koitus esnasında ağrı, ateş olması, ipliklerin kaybolması, ele kısa ya da uzun gelmesi durumlarında derhal doktora başvurulmalıdır.

RİA İzlem: Uygulamadan sonraki ilk adetin bitiminde kontrole çağrılır. Kontrolde şikayetler ve yan etkiler sorulur. İplikler kontrol edilir. Enfeksiyon araştırılmalıdır. Kullanıcı RİA’dan memnunsa ve devam etmesinde sakınca yoksa bir yıl sonra kontrole çağrılmalıdır.

NORPLANT:

5 yıl süre ile koruma sağlar. Geri dönüşümlüdür. Cilt altına uygulanır.

  ** Genelde çıkarıldıktan 10 ay sonra fertilite geri döner. 2 yıl  sonra kadınların %90’ı gebe kalır. Oluşmuş gebelik üzerine teratojenik etkileri bildirilmemiştir. Adet düzensizliği, amenore açısından kişiler uyarılmalıdır.

İMPLANT

3 yıl süre ile koruma sağlar. Geri dönüşümlü, cilt altına uygulanan bir yöntemdir. %100 koruyucudur. Üç yılda bir kez cilt altına uygulanır.

  ** İmplanon çıkarıldıktan Genelde 1 ay sonra ovulasyon geri döner. Sonraki 1 yıl içinde  fertilizasyon ihtimalinin  %76-100 olduğunu söyleyen yayınlar vardır. . Adet düzensizliği, amenore açısından kişiler uyarılmalıdır.

  ** Oluşmuş gebelik üzerine teratojenik etkileri bildirilmemiştir.

İMPLANON^® İMPLANT (68 mg etonogestrel içerir.)

                                      POSTPARTUM KONTRASEPSİYON

RİA,  kondom veya yeni piyasaya sürülen CERAZETTE^®  TB önerilebilir.

Doğumdan sonra CERAZETTE^®  ile kontraseptif tedaviye menstrüasyon tekrar başlamadan önce başlanabilir. Arada geçen süre 21 günden fazla ise, gebelik dışlanmalı ve birinci hafta ilave bir doğum kontrol yöntemi kullanılmalıdır

DİĞER YÖNTEMLER:

Kondom, diyafram, spermisid (AGEN^® OVUL),  köpük, jel, tüp ligasyonu, depo-provera flk vb yöntemlerde kullanılabilir.