DİABETİK KETO ASİDOZ

ETKEN:

 TİP 1 diyabetin en sık ve en ciddi komplikasyonudur.

KLİNİK:

Karın ağrısı (Akut batını ayırıcı tanıda kesinlikle düşün), kusma, asidotik solunum (ekşi elma kokusu), bilinç değişikliği ile de gelebilir. Poliüri, polidipsi, polifaji sorgulanmalıdır.

           TANI:

        Tanı klinik, hikaye ve laboratuvar ile konur.

    İstenecek tetkikler: TK, BK (Kan şekeri yüksektir. KŞ nadiren düşükte olabilir), TİT (Glikoz (1000 +++) ve Ketonüri (150 +++) olur. ADBG (Akut batın ayırıcı tanısında kullanılır.)

   **  Hiperglisemi hastaya zara vermez hopoglisemi hastayı komaya sokar çok dikkat  edilmelidir.

               TEDAVİ (Acilde):

Hepsinde mayi tedavisi en faydalı işlemdir. Önce 20cc/ kg izotonik 0,5-1 saatte verilir. Dehidretasyon çok belirginse gerekirse tekrarlanabilir. idrar çıkışı olana kadar verilebilir. Aşırı mayi beyin ödemi yapabileceğinde dikkatli olunmalıdır.

** Hasta bu işlemleren sonra tek doz antibiyotik yapılıp, 5cc/kg/saat dan izotonik gidecek şekilde ileri merkeze sevk  edilmelidir

** Kesinlikle insülin verilmemelidir. En sık ölüm nedeni periferde insülin, HCO3, aşırı ve hızlı mayi verilmesine bağlı gelişen beyin ödemidir.

               ** Asıl tedavi ileri merkezde yoğun bakımda  uzman doktor tarafından verilmelidir.

DKA TEDAVİSİ (İleri merkezde  uzman tarafından)

            ** Tedavi protokolu esinlikle uzman hekim ve ileri merkezde uygulamalıdır.

           Tanı ve seçilecek tedavi:

İdrarda keton (+), İdrarda glikoz (+), KŞ ↑, DKA (+).(PH<7.3,NAHCO3<15): IV inf İnsülin

İdrarda keton (+), İdrarda glikoz (+), KŞ ↑, DKA (-) : SC Kristalize ( Regüler) İnsülin

İdrarda keton (-), İdrarda glikoz (+), KŞ ↑, DKA (-) : idame SC insülin

DKA KABACA TEDAVİ PRENSİPLERİ

** DKA temel tedavisi dehidretasyonu engelleyip idrarla keton atılımını ve insülinle keton oluşumunu engellemektir.

** Hastaya insülin tedavisinden önce 20-30 cc/kg izotonik 1 saatte yüklenmeli idrar çıkışı sağlanmalı ardında insülin tedavisi başlanmalıdır..

** Yüklemeden sonraki kangazı ile tedavi düzenlenmeli, ilk kan gazı dikkate alınmamalıdır.

** Verilecek mayi dehidretasyonun derecesine göre 2500-4000(max.) ml/m2/gün olmalıdır.

   İnsülin başlangıç dozu: 0,1kg/ü/saat infüzyonla (4 yaş altı 0.05 kg/ü/saat) farklı damar yolundan verilmelidir. İnsülin 500cc izotonik içine 50 ünite kristalize insülin katılarak hazırlanır.

   Protokol sırasında hedef KŞ aralığı: 210-270 mg/dl arasıdır.

   Kan şeker düzeyine göre verilecek mayiler: KŞ 270 mg/dl üstünde ise: izotonik, KŞ:140-270 mg/dl arası ise: 2 pay izotonik + 1 pay %10 dextroz. KŞ:140mg/dl altında ise:(1 pay izotonik +1 pay %10 dextroz verilir.  KŞ hala düşük seyrederse insülin dozu %20 azaltılır.

** KŞ saatlik 50-75 mg/dl’den hızlı düşmemelidir. Hipoglisemi en ciddi ve korkulan durumdur.

** Mayilere 1 litreye 40 cc K katılır. K⁺ düzeyine bakıldıktan sonra verilecek miktar ayarlanmalı ve  hiperkalemiye dikkat edilmelidir.

** pH<7.1-7.0 ise 1kg/mEq bikarbonat  2-3 saate yavaş infüzyonla verilir.

** Saatte bir KŞ bakılmalıdır. Normalde 2 saatte bir TİT, kangazı gönderilip asidoz ve elektrolitler kontrol edilmelidir.

** En sık ölüm nedeni periferde verilen insülin, hızlı ve fazla verilen HCO3 ve aşırı hızlı mayi verilmesine bağlı gelişen beyin ödemidir

 Düzeltilmiş Na =[(Na+ )+1.6 x (Glukoz-100)/ 100]

Tedavi sonlandırma zamanı: PH>7.3, NAHCO3>15 olduğunda hastanın oral alımı varsa tedavi sonlandırılabilir. SC insülin (1kg/ü/gün 4 dozda ) yapıldıktan yarım saat sonra mayiler ve IV insülin kesilir. Hasta oral beslenmeye başlanır.