*********
Prof.Dr. İLYAS YOLBAŞ
YILAN ISIRMASI, AKREP SOKMASINA YAKLAŞIM
15/04/2015 YILAN ISIRMASI, AKREP SOKMASI GENEL OLARAK SIRASIYLA YAPILACAK İŞLEMLER 1. Yara suyla yıkanıp, buz bırakılır. Ödem varsa elevasyon yapılır. Kesme emme gibi işlemler yapılmaz. Özellikle yılan sokmalarında kesinlikle kolu atele alınıp elevasyon ve soğuk uygulama yapılır. Elevasyon yapılmazsa ödeme bağlı kompartman gelişebilir. 2. Sağlam koldan damar yolu açılır. 3. AVİL® AMP ve DEKORT ®AMP yapılır. 10 yaş ve Erişkin: 1 AMP, 2-5 yaş çocuklarda: 1/3 AMP, 6-10 yaş çocukarda: 1/2 AMP) 4.TETRAVAX® yapılır. 5. Gereğinde yılan veya akrep serumu yapılır. Anti-serumlar sadece anflaksi gelişirse müdahale edilebilecek tam donanımlı merkezlerde yapılır. 6. Elektrolit bozukluğu varsa düzeltilir. (Ca↓ ise tek doz Ca yapılır.). 7. Antibiyotik proflaksisi yapılır. (Amp-sulbaktam vb). Analjezik oral veya parenteral verilir. 8. Hasta İLERİ MERKEZE sevk edilir. ** Anflaksi veya Klinikte kötüleşme olursa SC Adrenalin yapılabilir.(bakınız anaflaksi) ** Unutmayın yılan süründürür akrep öldürür. Akrep sokmalarında hipersalivasyon, terleme, priapism, el ve ayaklarda soğukluk, solukluk, taşikardi, hipertansiyon vb. bulgular varsa birkaç saatte akciğer ödemi ve şok sonrası ölüm gerçekleşebilir. Yılan sokmalarında ise genelde çok nadir olarak extremtelerdeki ödem ve siyanoza bağlı uzuv kaybı olabilir. Böcek sokmalarında, yılan serumu ve akrep serumu yapılanlarda anaflaksiye dikkat edilmelidir. AKREP SOKMASINDA ANTİSERUM VE PRAZOSİN (MİNİPRES) UYGULAMASI Akrep sokmalarında sistemik bulgular varsa antiserumu ve pirazosin uygulanır. Bu hastalar hemen ileri merkeze sevk edilmelidirler. Sistemik bulgular: Kusma, hipersalivasyon, terleme, priapism, el ve ayaklarda soğukluk, solukluk, taşikardi, hipertansiyon, miyokardiyal disfonksiyon, aritmiler, akciğer ödemi vb. AKREP® ANTİVENOMU: Doz: 1 amp. (5ml), 50 ml %0.9NaCl içinde 30 dakikalık IV infüzyonla verilir. Öncesinde test yapılmalıdır. Antivenom deri testi: 0,1 ml antiseromu 1:10 %0.9 NaCl ile dilüe edilir. 0,2 ml intradermal yapılır. 10 dk. beklenir. Antivenom alerjik reaksiyonlar açısından infüzyon sırasında ve sonrasında dikkatli olunmalıdır. Alerjik reaksiyon yoksa antivenom tamdoz yapılır. ** 1-2 saatte ağır sistemik bulgular devam ederse antivenom tekrarlanır. **Antiserumu uygulama öncesinde adrenalin, antihistaminik, steroid ve acil seti hazır olmalıdır. Pirazosin:MİNİPRES® TABLET (maalesef çok etkili olmasına rağmen piyasada zor bulunuyor.) Doz: 0,03 mg/kg, ORAL veya NG ile verilir. Klinik olarak iyileşme bulguları: El ve ayaklarda soğukluk-solukluğun düzelmesi ve ısınması, el ve ayaklarda terlemenin kaybolması, periferik venlerin görünür hale gelmesi, hipersalivasyonun azalması veya kaybolmasıdır. Bu bulgular oluşmamışsa ilk dozdan 3 saat sonra ve ardından 6 saatte bir aynı dozda pirazosin tekrar verilir. Pirazosin verildikten sonraki ilk 3 saatte 30 dk.da bir, sonraki 6 saatte 60 dk.da bir ve daha sonra 4 saatte bir kan basıncı, nabız ve solunum sayısı-derinliği izlenmelidir. YILAN ANTİSERUMU UYGULAMASI ** Yılan antiserumu orta şiddetteki zehirlenmelerde 0.2 cc/kg , şiddetli olgularda >1 ml/kg yapılır. ** ilk 20 dk içinde gelmişse 0.2 cc/kg’dan daha geç gelmişse doz daha yüksek miktarda verilir. ** Başlangıç yerel bulgularında ilerleme yok ve sistemik bulguları yoksa antivenom yapmaya gerek yoktur. Sadece takip yeterlidir. ** Bulgularda ilerleme varsa 5-20cc/kg antiserum %0.9 NaCl ile sulandırılıp 1 saatte infüzyonla uygulanır. ** Turnikeli gelmiş ve yerel bulgu yoksa turnikeyi yavaşça açılır. Bulgular artarsa tekrar turnike biraz proksimalden uygulanır. Ardından 1 amp antivenom 5 cc/kg %0.9 NaCl ile sulandırılıp 15 dakikalık infüzyona başlanır. Bu sırada turnikeyi açılmaz. 15 dakika bitiminde turnike yavaşça açılır. Tekrar bulgularda ilerleme olursa “orta şiddette zehirlenme” gibi tedavi edilir. Eğer ilerleyici yerel bulgu veya sistemik bulgu varsa, önce antiserum infüzyonuna başlanır. Ardından yavaşça turnikeyi açarken 1 saatlik infüzyonu tamamlanır. Bulgularda ilerleme olursa 1 saatlik antiserum tekrarlanabilir. ** Klinik geriler laboratuvar düzelir ve hasta kendini rahat hissederse antiseruma yanıt vardır. ** Yılan ısırmalarında ABY, hemoglobinüri, miyoglobinüri (Koyu kahverengi idrar), intravasküler hemoliz, rabdomiyoliz olabilir. ** Isırılan ekstremitenin yarıdan fazlasını kapsayan lokal şişlik veya yara yerinde ekimoz, nekroz ve bül oluşabilir. ALERJİK REAKSİYON TEDAVİ Hafif vakalarda Adrenalin: 1:1000’ten, SC/IM, 0,01 ml/kg, max: 0.5 ml., 15-20 dakikada bir tekrar edilebilir. Difenhidramin: Doz: 1,25 mg/kg oral, IV / IM, idame: 5 mg/kg/gün oral dört dozda, 24-72 saate kadar devam edilir. Ağır alerji (anaflaktik, nefes darlığı oluşursa ) vakalarda Adrenalin: 0,1 ml/kg 1:10.000 sulandırılmış adrenalin, çocuklarda yavaş IV puşe. Yetişkinlerde ise saf adrenalin IM/SC yapılır. Bakınız: anaflaksi sayfa: Kaynak: Detaylı bilgi için T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI BİRİNCİ BASAMAĞA YÖNELİK ZEHİRLENMELER TANI VE TEDAVİ REHBERLERİ ** Tüm acillerde ve hakimlerde bulunmalıdır. İnternetten (google’dan ) indirilebilir. |
Yorumlar |
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |
Yazarın diğer yazıları |
İŞTAHSIZLIK (BEBEKLERDE VE ÇOCUKLARDA) - 28/02/2019 |
İŞTAHSIZLIK (BEBEKLERDE VE ÇOCUKLARDA) |
HIV/AIDS HAKKINDA DETAYLI BİLGİ - 06/12/2018 |
TÜRKİYE'DE VE DÜNYADA HIV/AIDS HAKKINDA DETAYLI BİLGİ |
KÖŞE YAZILARI İÇİN BURAYA TIKLAYINIZ - 27/04/2015 |
ANAL FİSSUR - 16/04/2015 |
ANAL FİSSUR |
RAŞİTİZM VE D VİTAMİNİ PROFLAKSİSİ - 16/04/2015 |
RAŞİTİZM VE D VİTAMİNİ PROFLAKSİSİ |
KABIZLIK (KONSTİPAYON) - 16/04/2015 |
KABIZLIK |
ÇOCUKLARDA DİKKAT EKSİKLİĞİ ve HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU - 16/04/2015 |
ÇOCUKLARDA DİKKAT EKSİKLİĞİ ve HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU |
ÇÖLYAK HASTALARI İÇİN KARABUĞDAY (BUCKWHEAT, GREÇKA) - 16/04/2015 |
ÇÖLYAK HASTALARI İÇİN KARABUĞDAY (BUCKWHEAT, GREÇKA) |
MİYOKARD İNFARKTÜSÜ( KALP KRİZİ) - 16/04/2015 |
MİYOKARD İNFARKTÜSÜ( KALP KRİZİ) |
Devamı |